Voorzitter Febe Deug aan het woord over integriteit

Al meer dan 40 jaar zet Febe Deug zich vanuit haar werk in voor zaken die te maken hebben met het onderwerp integriteit. Zo was ze actief in de bestrijding en preventie van seksueel geweld, heeft ze als adviseur organisaties begeleid bij vraagstukken over diversiteit en inclusie en maakt ze onder andere als voorzitter deel uit van de Raad van Toezicht van Radar (antidiscriminatiebureau) en het bestuur van Mores, het meldpunt voor grensoverschrijdend gedrag in de culturele sector. Sinds 1 januari 2024 is Febe de nieuwe voorzitter van de Integriteitscommissie JenV en neemt ze het stokje over van Frank Kerckhaert. Hoe kijkt zij als voorzitter naar het thema integriteit en waarom kiest ze ervoor om deel te nemen aan de Integriteitscommissie JenV? In dit interview vertelt Febe Deug wat integriteit voor haar betekent en waarom het zo’n belangrijk thema is.

‘Dat er op de juiste manier rekening is gehouden met wensen, behoeften en rechten van álle betrokkenen’, dat is de kern van integriteit volgens Febe. ‘Wil je een democratische samenleving in stand houden dan wil je dat er recht wordt gedaan aan mensen. Eerlijkheid en rechtvaardigheid zijn grote begrippen, maar het zijn fundamentele waarden en daar hoort integer gedrag ook bij. Verantwoording afleggen en rekening houden met het juiste: dat is waar integriteit voor mij om draait.’

Blik van buiten

Dat Febe is benoemd tot voorzitter, vindt ze een hele eer én een gedurfde stap. ‘Mijn complimenten aan het ministerie, want ik heb natuurlijk geen ambtelijke loopbaan gehad. Maar door mijn langdurige ervaring als organisatieadviseur kan ik de ‘blik van buiten’ inbrengen die helpt om op een andere manier naar vanzelfsprekendheden in organisaties en werkwijzen te kijken. Een belangrijke eigenschap van een goede voorzitter is voor mij: in staat zijn om te kijken naar de belangen en rechten van de mensen die niet aan tafel zitten en niet alleen vanuit je eigen perspectief te kijken. Dat maakt dat ik het leuk vind om als voorzitter deel uit te maken van de Integriteitscommissie JenV.’

Bijdragen aan het lerend vermogen van de organisatie

Waar Febe als nieuwe voorzitter van de integriteitscommissie het meest naar uitkijkt? ‘Kennismaken met de mensen die de commissie vormen, de onderzoekers en uiteraard met de medewerkers van het ministerie. Op welke manier leeft het onderwerp integriteit op de werkvloer? Kennen medewerkers de weg naar de commissie? Wat hebben ze nodig om áls het misgaat een beroep te doen op de commissie? Ik kijk ernaar uit om dat verder te onderzoeken. Je wilt natuurlijk dat er een veilig werkklimaat is, maar soms gaan er weleens dingen mis. Vaak is dat niet intentioneel. Maar kun je het dan oplossen met elkaar? Als medewerkers te maken krijgen met iets dat niet in orde is en intern oplossen niet lukt, dan kunnen zij terecht bij de commissie. Ik hoop dat wij als commissie bijdragen aan waarheidsvinding, recht doen aan alle betrokkenen – zowel de klager áls de beklaagde – en vooral ook bijdragen aan het lerend vermogen van de organisatie. Dat de organisatie ervan leert en uiteindelijk meer handelingsbekwaam wordt als zich spanningsvolle situaties voordoen, is voor mij echt het grotere doel.’

Volg je hart

‘In een ideale wereld zijn integriteitscommissies zoals deze overbodig’, vervolgt Febe. ‘Maar helaas leven we niet in een ideale wereld. Leidinggevenden zou ik dan ook willen meegeven: wees je bewust van je eigen (machts)positie en de impact van jouw woorden. Creëer een werkomgeving waarin dingen bespreekbaar zijn, waarin het goede gesprek met elkaar gevoerd kan worden. Soms die je iets niet goed, ook al heb je de beste intenties. Het maakt dan het verschil of je vervolgens open staat voor feedback, het gesprek daarover aangaat en bepaald gedrag niet blijft herhalen.

En haar advies aan medewerkers? ‘Volg je hart. Soms voel je dat er iets niet deugt of weet je van binnen dat er iets niet klopt. Zeker als je ergens nieuw bent of een tijdelijk contract hebt, ben je al snel geneigd om te denken ‘het valt wel mee of ik wil niet lastig zijn’, uit angst voor repercussies. Blijf bij je gevoel, druk het niet meteen weg, maar praat erover. Het liefst met de betrokkene zelf of met iemand die je vertrouwt zoals een collega of een vertrouwenspersoon. Volg je intuïtie en maak het bespreekbaar. Kom je er samen niet uit en lukt intern oplossen niet? Weet dan dat de Integriteitscommissie JenV er voor jou is.’